Nhà Tâm Lý Học Nguyễn Thị Nhất sinh năm 1924 tại Bình Định.
Bà tốt nghiệp đại học ngành tâm lý học trẻ em tại Pháp. Năm 1955, bà trở về Việt Nam, một sự trở về không đơn giản. Đáng lẽ bà sẽ bị trục xuất vì chống đối chính sách xâm lược của nước Pháp tại Việt Nam, nhưng Bác Sỹ Nguyễn Khắc Viện đã êm thấm chuẩn bị mọi giấy tờ cho sự trở về êm đẹp để xây dựng tổ quốc.
Bà về nước được gặp Bác Hồ và Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Bà là người phụ trách chuyến về nước đầu tiên sau 1955, nhóm trí thức hơn 10 người Việt kiều Pháp về cùng đợt.
Bà trở về công tác ở Bộ Giáo dục và là một trong những người đầu tiên biên soạn cuốn sách học vần lớp 1 đầu tiên của đợt cải cách giáo dục đầu tiên nền Giáo dục Tiểu học thời bấy giờ. Bà là một chuyên gia tâm lý trẻ em, mà quá trình hình thành và phát triển nhân cách, tâm lý của con người phải đặc biệt được quan tâm từ khi bé chào đời đến mẫu giáo, tiểu học để tạo một tiền đề phát triển lành mạnh về tâm lý và thể chất sau này.
Đọc và học bao sách ở giảng đường đại học nước Pháp, về Việt Nam Bà không muốn lại ngồi đọc mà muốn vận dụng những kiến thức đã có áp dụng vào cuộc sống. Vậy là Bà rong ruổi trên mọi nẻo đường đất nước với một chiếc xe đạp để đi mở các lớp mẫu giáo, mầm non điểm với một phương pháp giảng dạy phù hợp với tâm lý lứa tuổi.
Quá trình thâm nhập thực tế làm dày thêm những kinh nghiệm và kiến thức thực tiễn cho công tác nghiên cứu tâm bệnh lý tâm thần trẻ em sau này của cô. Hàng loạt đề án, công trình có giá trị thực tiễn cao, áp dụng vào điều trị các bệnh lý và bảo vệ sức khỏe tâm thần trẻ em của Bà đã ra đời từ những tháng ngày lăn lộn này.
Hiện nay, Bà làm Giám Đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Tâm Lý Trẻ Em N-T do Bác Sỹ Nguyễn Khắc Viện sáng lập và cố vấn cho Công ty Phòng Khám Đại Gia Đình DAIBIO.