Một trong những hướng nghiên cứu gần đây của công nghệ gen là chuyển gen ngoại lai vào thực vật với mục đích tạo ra kháng nguyên để sản xuất các vaccine thực phẩm phòng bệnh cho người và động vật.
.jpg)
Vaccine thực phẩm hay vaccine dựa trên cơ sở thực vật (plant-based vaccine) là một mô hình lý tưởng cho các nước nghèo do có thể khắc phục các khó khăn của vaccine nhược độc được sản xuất theo phương pháp truyền thống (có khả năng quay trở lại dạng độc hoặc hoạt lực của nó giảm khá nhanh trong cơ thể người và vật nuôi) hoặc vaccine DNA tái tổ hợp (giá thành cao, điều kiện bảo quản và vận chuyển nghiêm ngặt, cần có kỹ thuật viên tiêm chủng). Nguyên lý cơ bản của mô hình vaccine thực phẩm là chuyển một loại gen đặc biệt vào tế bào thực vật. Loại gen này hoạt động trong cơ thể cây trồng, sẽ biến thành nơi sinh ra protein kháng nguyên. Khi những kháng nguyên này đi vào cơ thể người thông qua ăn uống (dưới dạng tươi sống không nấu chín, nếu không sẽ làm mất hoạt tính kháng nguyên) thì hệ thống miễn dịch của người sẽ tự động sinh ra kháng thể để chống lại kháng nguyên. Như vậy là đã thay việc tiêm chủng vaccine bằng việc ăn những hoa quả hoặc rau xanh có kháng nguyên. Vaccine thực phẩm có nhiều ưu điểm như: giá thành rẻ, ổn định, dễ sản xuất trên quy mô lớn, dễ quản lý, không cần tinh sạch, bảo quản lâu và dễ vận chuyển…
Nguyễn Hoàng Lộc (IREB)