Gần đây người ta đi vào nghiên cứu một số hợp chất thiên nhiên có hoạt tính chống ung thư từ các nguồn dược liệu để phòng chống ung thư, bớt tác dụng phụ cho bệnh nhân và có thể dùng lâu dài được.
I. XUẤT XỨ CỦA NGHIÊN CỨU HỢP CHẤT THIÊN NHIÊN TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƯ
Ung thư hiện nay trên thế giới và trong nước vẫn được coi là bệnh hiểm nghèo và nan giải – vì gây chết nhiều do chẩn đoán và điều trị khó khăn.
Phần lớn bệnh nhân đến bệnh viện thường muộn màng nên chẩn đoán phát hiện chậm và khối u đã lớn di căn các nơi nên điều trị khó khăn ít kết quả.
Các hướng điều trị chính từ trước tới nay ở bệnh viện vẫn là phẫu thuật xạ trị và hoá trị liệu. Các cách điều trị này có tính tích cực nên có một số kết quả nếu được chuẩn đoán sớm và chưa di căn nhiều. Theo cách điều trị đó bệnh nhân có thể sống thêm được từ 1-5 năm và một số ít có thể sống ngoài 5 năm.
Song các phương pháp đó cũng mang theo không ít hậu quả hoặc cắt mất đi một phần lớn tổ chức cơ quan hoặc xạ trị làm ảnh hưởng đến một số cơ quan lành ở xung quanh khối ung thư, hoặc hoá trị liệu sẽ gây một số tác dụng phản ứng phụ như suy tủy, suy thận, thiếu máu, rụng tóc, liệt sinh dục nhất lại là xạ trị hay tiêm truyền hoá chất phải nhiều lần, lâu dài và khá tốn kém.
Cho nên trên thế giới và trong nước gần đây người ta đi vào nghiên cứu một số hợp chất thiên nhiên có hoạt tính chống ung thư từ các nguồn dược liệu để phòng chống ung thư, bớt tác dụng phụ cho bệnh nhân và có thể dùng lâu dài được.
Ở nước ta Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam hàng năm đều có hướng nghiên cứu hợp chất thiên nhiên do GS. Viện sĩ Đặng Vũ Minh chủ trì - cũng đã và đang tìm kiếm được nhiều hoạt chất có tác dụng phòng chống ung thư như Taxol, Taxotere, Vinblastine, Vincristin v.v...
Trên tinh thần đó chúng tôi cũng nghiên cứu một số hợp chất thiên nhiên từ các dược liệu trong nước để phòng và điều trị ung thư từ nhiều năm nay.
II. MỘT SỐ KẾT QUẢ VỀ NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ UNG THƯ
Chúng tôi đã có 4 kết quả chính như sau:
1. Kết quả 1. Tạo khối ung thư thực nghiệm
Từ năm 1985 đến nay chúng tôi xây dựng thành công được một mô hình ung thư fibrosarcoma trên chuột được minh chứng bằng đại thể và vi thể để thử các hợp chất thiên nhiên tách chiết được từ các dược liệu có hoạt tính chống ung thư:
Đặc điểm của khối ung thư là:
- Ung thư rắn (solid) – khó trị
- Biểu hiện dưới da, nên tiện lợi cho việc theo dõi trong quá trình hình thành u, dễ nhận biết và dễ theo dõi kết quả điều trị.
2. Kết quả 2. Tạo chế phẩm cadef bằng đường uống và thử nghiệm trên mô hình ung thư thực nghiệm
Trên cơ sở đó chúng tôi và các cộng sự đã tạo ra được chế phẩm Cadef gồm trên 30 hoạt chất từ 12 dược liệu khác nhau thử điều trị khối ung thư tạo ra bằng mô hình ung thư trên chuột nói trên thấy có các kết quả sau:
- Chế phẩm Cadef làm chậm sự tạo thành u
- Nếu có u thì u cũng rất chậm tiến triển
- Hạn chế được di căn và ít biến chứng
- Đời sống chuột nang u được kéo dài
- Thế hệ sau của chuột không có dị dạng như so sánh đối với chứng.
3. Kết quả 3. Tiến hành thử nghiệm Cadef – dùng để uống trên người
Các kết quả này sau được GS Trần Thuý – Giám đốc Viện Y học cổ truyền, TS Lê Văn Thảo – GĐ trung tâm Ung Bướu Hà Nội, PGS Nguyễn Bá Đức và TS Lê Thanh Đạm Bệnh Viện K TW đưa vào triển khai nghiên cứu lâm sàng chế phẩm. Viện kiểm nghiệm Bộ Y tế tham gia nghiên cứu độc tính cấp và độc tính bán trường diễn của chế phẩm. Công ty Cổ phần Traphaco tham gia sản xuất chế phẩm thuốc để thử nghiệm. Về sau chế phẩm được mở rộng thử nghiệm trong Nam và ngoài Bắc, trên nhiều bệnh viện, trên hàng nghìn bệnh nhân sau xạ trị phẫu thuật và hoá trị của các loại ung thư khác nhau – ung thư vòm họng, ung thư vú, ung thư dạ dầy, ung thư gan, ung thư phổi ...
Qua nghiên cứu triển khai trong vòng 10 năm, đến năm 2001 chế phẩm Cadef đã được khẳng định vị trí trên thị trường phục vụ phòng chữa bệnh cho các bệnh nhân trong toàn quốc – Bộ Y tế cấp phép. Thuốc Cadef hỗ trợ điều trị ung thư sau chiếu xạ, phẫu thuật, hoá chất có những tác dụng:
a. Nâng cao thể trạng miễn dịch cho bệnh nhân ung thư, biểu hiện rõ nét các chỉ số miễn dịch tế bào TCD4, TCD8 và tổng số lympho bào tăng mạnh, các chỉ số miễn dịch dịch thể IgA, IgG, IgM tăng.
b. Hạn chế tái phát và di căn của ung thư 3-5 lần so với đối chứng.
c. Hạn chế được các biến chứng sau xạ trị, hoá chất phẫu thuật.
d. Tăng cân, ăn ngủ tốt, thoải mái cơ thể, nâng cao được chất lượng cuộc sống và sống dài hơn.
4. Kết quả 4. Tạo một loại thuốc tiêm mới - điều trị ung thư thực nghiệm thấy có kết quả
Thuốc Cadef tuy thế vẫn là thuốc hỗ trợ điều trị bệnh nhân ung thư sau chiếu xạ, phẫu thuật, hoá chất chưa phải là thuốc diệt trực tiếp tế vào ung thư. Vì thế trong 5 năm vừa qua (2001 – 2006) chúng tôi vẫn âm thầm nghiên cứu các hoạt chất có tác dụng mạnh trên tế bào khối u nhằm tiêu diệt chúng.
- Chúng tôi đã tiến hành thí nghiệm nhiều lần và trên nhiều chuột có u.
- Chúng tôi tạo ra chế phẩm mang tên là Etamin – hay AK – 96 một dung dịch tiêm trực tiếp vào khối u gồm các hoạt chất có tác dụng phá hủy tế bào ung thư và ngăn mạch máu nuôi u.
- Thời gian tiêm khoảng từ 10 ngày đến 2 tuần, thì thấy khối ung thư biến mất.
- Xét nghiệm vi thể tế bào khối u đã trở về bình thường không còn tế bào ung thư chỉ còn có một số tế bào viêm rải rác.
GS. VS. TSKH. Đái Duy Ban