DAIBIO đã nghiên cứu điều tra được 40 loài thảo mộc có tác dụng kháng virus và kháng HIV và tăng cường miễn dịch có triển vọng ở Việt Nam.
(Đề tài cấp Bộ – Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam đã được nghiệm thu cấp Bộ đạt xuất sắc)
Báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện đề tài
1. Tên đề tài
Nghiên cứu sử dụng một số hợp chất thiên nhiên từ thảo mộc có hoạt tính chống HIV
1.1. Chủ nhiệm đề tài: GS.TSKH Đái Duy Ban ở Công ty Daibio
1.2. Cơ quan chủ trì: Viện Công nghệ Sinh học
1.3. Thời gian thực hiện đề tài: từ tháng 01/2003 đến tháng 12/2004
1.4. Kinh phí được duyệt:
1.4.1 Kinh phí cấp năm trước: 100 triệu đồng
1.4.2. Kinh phí cấp năm sau: 100 triệu đồng
1.4.3. Chi phí (chỉ tính phần chứng từ đã nộp cho kế toán)
1.4.4. Danh sách cán bộ tham gia thực hiện đề tài:
- GS.TSKH Đái Duy Ban và một số cán bộ nghiên cứu thuộc Phòng Miễn dịch học Viện Công nghệ Sinh học
- GS.TS Lã Đình Mỡi và một số cán bộ nghiên cứu – Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh học.
- PGS.TS Phạm Hoàng Ngọc và một số cán bộ nghiên cứu – Viện Hoá học.
- BS. Nguyễn Văn Ngái – Giám đốc Bệnh viện Bình Triệu cùng một số các BS và Y tế của Bệnh viện.
- TS Nguyễn Quyết Chiến và một số cán bộ nghiên cứu – Viện Hoá học.
2. Những kết quả chính đã đạt được
2.1. Về khoa học
1. Đã nghiên cứu điều tra được 40 loài thảo mộc có tác dụng kháng virus và kháng HIV và tăng cường miễn dịch có triển vọng ở Việt Nam.
Từ đó đã đi sâu nghiên cứu tách chiết các hợp chất thiên nhiên và thử hoạt tính chống SGMD của 3 loài thảo mộc Phyllanthus emblica, Cruton tonkinensí, Calophyllum inophyllum.
2. Đã nghiên cứu xác định được một số hợp chất thiên nhiên quan trọng trong lá me rừng Phyllanthus emblica gồm 3 nhóm hợp chất Flavonoid, tanin và triterpenoid và tinh chế làm sạch xác định được sự có mặt của 4 cấu trúc của triterpenoid dạng acetate là:
(1). a-amirin acetat; (2). b-sitosterol; (3) Poriferasterol
(4). b-sitosterol-3-O-b-D- glucopyrasterol
Tạo được mô hình suy giảm miễn dịch trên 60 gà thử nghiệm để thử chế phẩm thỏ từ lá me rừng (ME) và thấy rằng chế phẩm là ME có hoạt tính mạnh chống suy giảm miễn dịch ở gà đã bị nhiễm virus cường độc. Gumboro. Điều đó thể hiện các nang lympho của tuyến fabricius gà được các hoạt chất của chế phẩm bảo vệ nên vẫn bình thường, trong khi đó lô gà đối chứng các tế bào bị phá hủy.
3. Đã nghiên cứu xác định được một số hợp chất thiên nhiên quan trọng trong lá cây Khổ sâm (Cruton tonkinensis) gồm 11 đơn chất thuộc 6 nhóm hợp chất là acid béo, steroid, triterpenoid, diterpenoid, alcaloid và flavonoid. Các chất đó đã tinh chế làm sạch và xác định được sự có mặt của các cấu trúc sau đây:
Sterol 29C: - Poriferasterol ; - b-sitosterol-glucosid
Triterpen: - a-amyrin axetat (8); - axetyl aleuritolic axit (9)
Flavonoid: - Kaempferol (19); - Isovitexxin (21)
- Vitexin (20)
Alcaloid: - Corytenchin (15); - Corytenchirrin (16)
Ent-Kauran diterpen (10), (11), (12), (13) với các gốc R1, R2 và R3 khác nhau.
- Các đơn chất thu nhận được đã thử hoạt tính với vi sinh vật kiểm định và độc tố tế bào. Kết quả cho biết hoạt tính kháng khuẩn tập trung ở hợp chất Ent-Kauran diterpenoid và kháng độc mạnh với 1 số dàng tế bào ung thư KB và F ở Ent-Kauran 10 và 12.
- Chế phẩm thô của Khổ sâm xử lý thô chiết tách bằng methanol đã được thử trên mô hình SGMD ở gà bị virus Gumboro cường độc tấn công. Chế phẩm thô này có tác dụng chống virus Gumboro và bảo vệ tế bào lympho khỏi sự hư hại của virus.
4. Đã nghiên cứu phân lập xác định được cấu trúc hoá học của một số hợp chất chính của lá cây Mù u (Calophyllum inophyllum) Các hợp chất này theo tài liệu của Mỹ có hoạt tính chống virus cao và có triển vọng phát triển thành thuốc chống HIV đó là:
- Coumarin Calophylloid; - Coumarin Inophyllum; - Axit (3E)-Isocalophyllic
Các hợp chất này lần đầu tiên được tìm thấy trong tự nhiên.
5. Đã nghiên cứu thử nghiệm trên lâm sàng chế phẩm DAISVAN đã được điều trị hỗ trợ cải thiện cuộc sống bệnh nhân HIV.
DAISVAN là những thuốc có tên DT1, DT2, DT3 và DT4 đã được Traphaco sản xuất và có giấy phép của Nhà nước được sử dụng trên người để tăng cường sức miễn dịch chống đỡ bệnh tật của người bệnh.
DAISVAN được ứng dụng trên 12 bệnh nhân HIV tình nguyện tại bệnh viện Bình Triệu Thành phố Hồ Chí Minh 1 năm và đã có một số kết quả như sau:
- Các bệnh nhân HIV theo điều trị DAISVAN đều có tiến triển lâm sàng tốt, không thấy có nhiễm trùng bội nhiễm.
- Một số CD4 tăng khi xét nghiệm lần 2.
- Chế phẩm không thấy có phản ứng phụ
- Bệnh nhân tăng cân ăn ngủ tốt, tinh thần phẩn khởi vui vẻ.